Het nieuwe Circulaire Economie Actieplan dat in maart 2020 gepresenteerd is, vormt hiervan de kern. Doel van dit actieplan is het veranderen van productieprocessen en consumenten in staat stellen duurzame keuzes te maken. Het gaat om initiatieven voor de gehele levenscyclus van producten: van ontwerp en productie tot consumptie, reparatie, hergebruik en recycling.

Het plan voor circulaire economie bevat maatregelen om:

1. producten duurzamer te maken (producten die langer meegaan, makkelijker te herstellen zijn en meer gerecyclede grondstoffen bevatten);

2. consumenten meer rechten te geven, onder meer een ‘recht op herstel’;

3. de hoeveelheid afval te verminderen.

Het plan focust op de sectoren die de meeste grondstoffen gebruiken en waar een groot circulair potentieel is: elektronica, batterijen, auto’s, verpakkingsindustrie, plastics, textiel, bouwsector en voeding. De consequenties die voor Meerlanden voortvloeien uit dit actieplan geven wij weer bij de strategische grondstofstromen in hoofdstuk "Duurzame Grondstoffenregisseur".

Achtergrondinformatie Circulaire Economie Actieplan

De transitie naar een circulaire economie is reeds aan de gang, met vooruitstrevende bedrijven, consumenten en overheden in Europa die dit duurzame model omarmen. De Commissie zal ervoor zorgen dat de transitie naar een circulaire economie kansen biedt aan iedereen en dat niemand achterblijft. In het actieplan voor de circulaire economie, als onderdeel van de industriële EU-strategie, worden maatregelen voorgesteld om:

• van duurzame producten de norm te maken in de EU. De Commissie zal wetgeving inzake duurzaam productbeleid voorstellen om ervoor te zorgen dat producten die in de EU in de handel worden gebracht, ontworpen zijn om langer mee te gaan, gemakkelijker te hergebruiken, te repareren en te recycleren zijn, en in plaats van primaire grondstoffen zoveel mogelijk gerecycleerd materiaal bevatten. Producten voor eenmalig gebruik worden beperkt, vroegtijdige veroudering wordt aangepakt en de vernietiging van onverkochte duurzame goederen wordt verboden;
• de positie van de consumenten te versterken. Consumenten krijgen toegang tot betrouwbare informatie over onder meer de repareerbaarheid en de duurzaamheid van producten, die hen kan helpen om duurzame keuzes te maken op milieugebied. De consumenten zullen een “recht op reparatie” genieten;
• de nadruk te leggen op de sectoren die de meeste hulpbronnen verbruiken en waar het potentieel voor circulariteit hoog is. De Commissie zal concrete maatregelen ondernemen op het gebied van:
  • elektronica en ICT: een initiatief voor herbruikbare elektronica om een langere levensduur van producten te bevorderen en de inzameling en verwerking van afval te verbeteren;
  • batterijen en voertuigen: een nieuw regelgevingskader voor batterijen om de duurzaamheid te verbeteren en het circulaire potentieel van batterijen te stimuleren;
  • verpakking: nieuwe verplichte eisen over wat is toegestaan op de EU-markt, met het oog op de vermindering van (over)verpakking;
  • kunststoffen: nieuwe verplichte eisen inzake het gehalte gerecycleerd materiaal, met bijzondere aandacht voor microplastics en biogebaseerde en biologisch afbreekbare kunststoffen;
  • textiel: een nieuwe EU-strategie voor textiel om het concurrentievermogen en innovatie in de sector te versterken en de EU-markt voor textielhergebruik een impuls te geven;
  • constructie en gebouwen: een uitgebreide strategie voor een duurzame gebouwde omgeving, waarin de beginselen van circulariteit worden bevorderd;
  • levensmiddelen: nieuw wetgevingsinitiatief inzake hergebruik met het oog op de vervanging van wegwerpverpakkingen, tafelgerei en bestek door herbruikbare producten in de voedselvoorziening.
• te zorgen voor minder afval. De nadruk zal liggen op het voorkomen van afval en de omzetting ervan in kwalitatief hoogwaardige secundaire hulpbronnen die voordeel halen uit een goed functionerende markt voor secundaire grondstoffen. De Commissie zal onderzoeken of een EU-breed, geharmoniseerd model voor de gescheiden inzameling van afval en etikettering kan worden opgezet. Het actieplan bevat ook een aantal maatregelen om de uitvoer van afval uit de EU tot een minimum te beperken en illegale overbrenging tegen te gaan.

Achtergrond

De Europese Green Deal, die op 11 december 2019 door de Commissie-Von der Leyen is voorgesteld, vormt een ambitieuze routekaart naar een klimaat neutrale circulaire economie, waarbij de economische groei is losgekoppeld van het gebruik van hulpbronnen. Een circulaire economie vermindert de druk op de natuurlijke hulpbronnen en is een voorwaarde om de doelstelling van klimaatneutraliteit tegen 2050 te behalen en het verlies van biodiversiteit een halt toe te roepen. De helft van de totale broeikasgasemissies en meer dan 90% van het verlies van biodiversiteit en waterstress worden veroorzaakt door de winning en verwerking van hulpbronnen. De circulaire economie zal netto positieve effecten hebben op de groei van het bbp en de creatie van banen, aangezien de toepassing van de ambitieuze maatregelen op het gebied van de circulaire economie in Europa tegen 2030 het bbp van de EU met nog eens 0,5% kan verhogen en voor ongeveer 700 000 nieuwe banen kan zorgen. Bovenstaande tekst is overgenomen uit persbericht: Een nieuw actieplan voor de circulaire economie (europa.eu)